Historia post-klasikoa

Timbuktuko unibertsitatea, Malin.

"Aro postklasikoa" terminoak, "Antzinate klasikoaren" garaiko izen eurozentrikotik datorren arren, eremu geografiko zabalagoa hartzen du. Aro hau Mendebaldeko Erromatar Inperioa V. mendean erori zenetik datatu ohi da, banandutako erresuma askotan zatitu zena, horietako batzuk beranduago Erromatar Inperio Santuan konfederatuko zirelarik. Bizantziar Inperioak bizirik iraun zuen aro postklasikoaren edo Erdi Aroaren amaiera arte.

Aro postklasikoak musulmanen lehen konkistak, ondorengo Urrezko Aro islamiarra eta esklabo arabiarren merkataritzaren hasiera eta hedapena ere hartzen ditu, ondoren Ekialde Ertaineko, Erdialdeko Asiako eta Ekialdeko Europako mongoliar inbasioak eta 1280 inguruan Otomandar Inperioa sortzea. Asiako hegoaldean Indiako erresuma ertainak agertu ziren, eta ondoren Indian inperio islamikoak ezarri ziren.

Afrika mendebaldean Maliko Inperioa eta Songhai Inperioa garatu ziren. Afrikako hego-ekialdeko kostaldean portu arabiarrak ezarri ziren, non urrearekin, espeziekin eta beste merkantzia batzuekin salerosten zen. Horri esker, Afrikak Asiako hego-ekialdeko merkataritza-sistemarekin bat egin zuen, Asiarekin harremanetan jarriz; horrek, kultura musulmanarekin batera, swahili kultura ekarri zuen.

Txinak Sui, Tang, Song, Yuan dinastiak eta Mingen hasierak ezagutu zituen. Ekialde Ertaineko merkataritza bideek Indiako Ozeanoan zehar, eta Zetaren Ibilbideak Gobi basamortuan zehar, harreman ekonomiko eta kultural mugatua eman zuten Asiako eta Europako zibilizazioen artean.

Aldi berean, Amerikako zibilizazioek, hala nola kultura misisipiarrak, Puebloarrak, wari eta inkek, maiek eta aztekek, goia jo zuten. Garai modernoaren hasieran, kolono europarrekin harremanetan jarri ziren, eta ondoren konkistatu egin zituzten.


From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne